To Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας ιδρύθηκε το 1960 και ανήκει στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Οι σπουδές στο Τμήμα είναι τετραετείς και καλύπτουν τα επιστημονικά πεδία της γλωσσολογίας, της διδακτικής, της λογοτεχνίας, του γερμανόφωνου πολιτισμού και της μεταφρασεολογίας, ενώ προσφέρουν στους/στις αποφοίτους του τη δυνατότητα επαγγελματικής σταδιοδρομίας σε διάφορα επαγγελματικά πεδία.
Το Τμήμα προσφέρει δύο προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών: «Γλώσσα και Πολιτισμός στον γερμανόφωνο χώρο» και «Διαπολιτισμική Επικοινωνία», ενώ συμμετέχει και σε δύο Διατμηματικά Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών: «Διερμηνείας και Μετάφρασης» και «Γλώσσες, Επικοινωνία και Διοίκηση Υπηρεσιών Εκπαίδευσης στο σύγχρονο κοινωνικό, οικονομικό και τεχνολογικό περιβάλλον».
Ο τρίτος κύκλος σπουδών του Τμήματος περιλαμβάνει την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής και οδηγεί στην απόκτηση διδακτορικού τίτλου, ενώ από το 2021 προσφέρεται και η δυνατότητα εκπόνησης μεταδιδακτορικής έρευνας.
Κύρια αντικείμενα του Τμήματος είναι:
- Η απόκτηση βασικής επιστημονικής γνώσης στο ευρύ πεδίο της Γλωσσολογίας και η ανάπτυξη της ικανότητας των φοιτητών και φοιτητριών να χρησιμοποιούν τις γνώσεις αυτές στη θεωρητική και εμπειρική γλωσσολογική έρευνα.
- Η πολιτισμική και πολιτιστική θεώρηση του γερμανόφωνου χώρου με βάση την κριτική, μεθοδολογική και ιδεολογική προσέγγιση της Λογοτεχνίας του και του Πολιτισμού διαχρονικά, συχνά και με παράλληλη συγκριτική θεώρησή τους με αντίστοιχα ελληνικά, αλλά και άλλα ξενόγλωσσα συγκείμενα.
- Η επιστημονική κατάρτιση των φοιτητών/τριών και η πρακτική τους προετοιμασία για τη διδασκαλία της Γερμανικής ως ξένης γλώσσας, σε ποικίλα εκπαιδευτικά πλαίσια και διαπολιτισμικά περιβάλλοντα, με συμβατικές μορφές εκπαίδευσης όσο και με τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας.
- Η θεωρητική εκπαίδευση και η ανάπτυξη ικανοτήτων των φοιτητών/τριών στις βασικές πτυχές της μεταφραστικής διαδικασίας.
Στόχος των σπουδών είναι η δημιουργία νέων επιστημόνων με άριστη και σε βάθος γνώση των αντικειμένων του Τμήματος, ώστε αποκτώντας ένα ισχυρό θεωρητικό υπόβαθρο και κατάλληλα μεθοδολογικά εργαλεία για έρευνα και αναπτύσσοντας κριτική ικανότητα να μπορούν να ανταποκριθούν σε ανώτερα επίπεδα σπουδών και σε διεπιστημονικά συγκείμενα. Παράλληλα επιδιώκεται η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη και η απόκτηση ποικίλων δεξιοτήτων, ώστε οι απόφοιτοι να είναι σε θέση να εξασκήσουν πολλά και διαφορετικά επαγγέλματα, μεταξύ αυτών να διδάσκουν σε διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.
Οι σπουδές στο Τμήμα διαρθρώνονται σε τρεις κύκλους που ο επόμενος προϋποθέτει την επιτυχή ολοκλήρωση του προηγούμενου.
Α΄ κύκλος: Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ) τετραετούς φοίτησης (8 Εξαμήνων) σε δύο επιστημονικούς τομείς: Γλωσσολογίας-Διδακτικής και Λογοτεχνίας-Πολιτισμού, το οποίο ολοκληρώνεται με την απόκτηση Πτυχίου.
Το Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, στο πλαίσιο του παρόντος Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών, παρέχει πιστοποιημένη Παιδαγωγική-Διδακτική Επάρκεια (ΦΕΚ 2281/05-07-2017).
Tο Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας (ΠΠΔΕ), αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε τυχόν διαγωνισμό Α.Σ.Ε.Π. για την κατάρτιση πίνακα κατάταξης εκπαιδευτικών κατά κλάδο και ειδικότητα με σκοπό το διορισμό ή την πρόσληψη στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Ν. 3848/2010, άρθρο 2).
Δικαίωμα να αποκτήσουν το ΠΠΔΕ έχουν οι φοιτητές/τριες με έτος εισαγωγής 2013/14 και εφεξής, αλλά για αυτούς/ές δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε τυχόν διαγωνισμό Α.Σ.Ε.Π.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε διαγωνισμό Α.Σ.Ε.Π. το ΠΠΔΕ αποτελεί για τους/τις φοιτητές/τριες με έτος εισαγωγής 2015/16 και μετά (N. 4485/04.08.2017, Άρθρο 83, παρ. 13).
Β΄ κύκλος: Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) διετούς φοίτησης (4 Εξαμήνων), επίσης σε δύο επιστημονικούς τομείς: Γλωσσολογίας-Διδακτικής και Λογοτεχνίας-Πολιτισμού, το οποίο ολοκληρώνεται με την απονομή Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Μ.Σ.).
Γ΄ κύκλος: Εκπόνηση διδακτορικής διατριβής που ολοκληρώνεται με την απονομή του τίτλου του/της διδάκτορος.
Η γλώσσα διδασκαλίας, συγγραφής των γραπτών εργασιών και των εξετάσεων είναι ως επί το πλείστον η Γερμανική.
Η πολύ καλά ενημερωμένη Βιβλιοθήκη του Τμήματος υποστηρίζει την εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα των μελών του διδακτικού προσωπικού, των προ- και μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών και όλων των ερευνητών/τριών που την επισκέπτονται.
Στο θεσμοθετημένο Εργαστήριο «Εκπαιδευτικής Έρευνας και Γλωσσικών Εφαρμογών» του Τμήματος διεξάγεται συστηματική διεπιστημονική έρευνα και μελέτη σε γνωστικά αντικείμενα αιχμής που εντάσσονται στο πλαίσιο των ανθρωπιστικών σπουδών.
Το Τμήμα στο πλαίσιο των γνωστικών του αντικειμένων συμμετέχει ενεργά σε διατμηματικά προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών, σε προγράμματα επιμόρφωσης σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς φορείς της ημεδαπής και της αλλοδαπής, καθώς και σε προγράμματα ΕΣΠΑ. Έχει συστηματική επαφή και συνεργασία με γερμανόφωνα πανεπιστήμια και με επιστήμονες επιστημονικών μονάδων της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων ανταλλαγών υπάρχει έντονη κινητικότητα φοιτητών, διδασκόντων και ερευνητών και γίνονται μετακλήσεις υψηλού επιπέδου επιστημόνων για διαλέξεις και σεμινάρια στο προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο σπουδών.